Desemba 4, 2014
Kuanguka kwa mfumo wa benki Cyprus mwaka 2012-13 ulikuwa ni mmoja wa tsunami kubwa ya kiuchumi zaidi uliowahi kukabiliwa na nchi yoyote katika karne hii ya kisasa. Kosa kuu lilikuwa kwenye mabenki makuu matatu, bila shaka, lakini mamlaka za usimamizi haziwezi kukosa lawama. *
Benki Kuu ya Cyprus katika miaka ya hivi karibuni inapitia janga moja hadi jingine. Moja ya matatizo makubwa ni kwamba baadhi ya maofisa waandamizi hawana uzoefu wa usimamizi benki au ya benki yenyewe. Wengi wamekuwa wakiletwa kutoka taaluma nyingine kama ilivyodhihirika mahali pengi Cyprus, nafasi nyingi wanapewa kwa sababu ya kujuana na sio kwa ajili ya kujua kazi.
Katika duru ya viongozi waandamizi kuna ukosefu wa utaalamu muhimu, inaleta umuhimu kwamba watu hawa wawe na mameneja wataalam ndani ya Benki Kuu ya yote zaidi. Ni wazi kwamba kuna watu katika safu za katikati ya Benki Kuu ambao ni wenye vipaji, na wenye kufanya kazi vizuri na za maana, hivyo ni muhimu kujiuliza nini kinachoendelea?
Ni katika muktadha huu Benki Kuu ya Cyprus iangaliwe jinsi inavyo ipeleka tawi la FBME Cyprus Bank. Katika kesi ya FBME Bank, Benki Kuu imetoa vielelezo visivyofaa kwa matendo yake na imeweka sheria zisizofaa ambazo, na vilevile inakataa kutoa maelezo hata kwa uchache. Je, Benki Kuu iko juu ya sheria? Inaonekana kuonyesha thamani ndogo ya heshima kwa ajili yake.
Matokeo baada ya kesi ya FBME, yatakuwa madai ya fidia ya angalau US $ 500 milioni, kama itathibitishwa, ambayo italipwa na walipa kodi wa Cyprus, ambao ni waathirika wa utawala mbovu wa Benki Kuu ya Jamhuri ya Cyprus. Benki Kuu inaendelea kuchukua hatua ambayo zinaumiza na kuleta uharibifu FBME, na kuzidi kuathiri sifa ya Jamhuri. Hii inazidisha hisia iliojengwa katika miaka michache iliyopita kwamba, ni chombo cha usimamizi kwa ajili ya benki, kuwa Benki Kuu ya Cyprus haiwezi kazi. Kwa mara nyingi mno imekubali na kujiwekea haki ambazo haina na kukataa majukumu ambayo inatakiwa lazima ibebe.
Katika tovuti hii, tuna tumeweka maswali kwa niaba ya FBME Bank, wafanyakazi wake, wamiliki na wateja ambayo hayajajibiwa. Kwa kuwa kesi sasa ipo kizimbani ICC tunatarajia kusikia maelezo sahihi. Ni muda muafaka.
* Kwa habari zaidi juu ya kushindwa kuhusishwa na Cyprus benki na mifumo ya usimamizi, rejea ripoti ya mwisho na mapendekezo ya ‘Tume ya huru kuhusu sekta ya benki Cyprus katika maisha ya baadaye’, iliyochapishwa Oktoba 2013. Ripoti hii ilionyesha kuwa na ‘dosari katika utawala ya CBC ‘(Benki Kuu ya Cyprus).
